W ostatnich latach obserwujemy wzrost liczby badań nad empagliflozyną, substancją czynną z grupy inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT2), która wykazuje obiecujące właściwości w kontekście zapobiegania nawrotom kamicy nerkowej. Niedawno opublikowane badanie, przeprowadzone w formie randomizowanej, podwójnie ślepej próby, dostarcza nowych, istotnych informacji na temat zastosowania empagliflozyny u pacjentów nondiabetcznych z kamicą nerkową związaną z obecnością kamieni wapniowych i moczanowych.
Problem kamicy nerkowej i dotychczasowe metody zapobiegania
Kamica nerkowa stanowi poważny problem zdrowotny na całym świecie, prowadząc do znacznej morbidności oraz wysokich kosztów opieki zdrowotnej. Wzrost częstości występowania kamicy nerkowej w ostatnich dziesięcioleciach, z ryzykiem nawrotu sięgającym nawet 80% w ciągu 10 lat, skłania do poszukiwania nowych strategii zapobiegawczych. Obecne metody zapobiegania nawrotom kamicy są ograniczone, a badania wskazują, że stosowanie inhibitorów SGLT2 u pacjentów z cukrzycą typu 2 może zmniejszać liczbę epizodów kamicy.
Wyniki badania SWEETSTONE
Badanie SWEETSTONE, w którym uczestniczyło 53 dorosłych pacjentów (w wieku 18-75 lat) z kamicą nerkową, wykazało, że empagliflozyna znacząco redukuje współczynniki nasycenia moczu (RSR) dla kamieni wapniowych i moczanowych. U pacjentów z kamicą wapniową zaobserwowano 36% redukcję RSR dla fosforanu wapnia (CaP) oraz 30% redukcję RSR dla moczanu (UA) u pacjentów z kamicą moczanową, w porównaniu do grupy kontrolnej, co potwierdza skuteczność empagliflozyny w zmniejszaniu ryzyka nawrotu kamicy.
Charakterystyka badanej populacji
W badaniu wzięło udział 53 pacjentów, w tym 28 z kamicą wapniową i 25 z kamicą moczanową. Średni wiek uczestników wynosił 50,9 lat, a mediana liczby wcześniejszych epizodów kamicy wynosiła 4. U pacjentów z kamicą moczanową stwierdzono wyższy wskaźnik masy ciała oraz wyższe wartości hemoglobiny A1c (HbA1c).
Wyniki dotyczące współczynników nasycenia moczu
W grupie pacjentów z kamicą wapniową empagliflozyna wykazała znaczną redukcję RSR dla CaP, natomiast w grupie z kamicą moczanową odnotowano spadek RSR dla UA. Żaden z pacjentów nie doświadczył poważnych działań niepożądanych, co podkreśla bezpieczeństwo stosowania empagliflozyny w tej populacji.
Dyskusja i implikacje kliniczne
Badanie SWEETSTONE jest pierwszym prospektywnym badaniem oceniającym skuteczność inhibitora SGLT2 w grupie pacjentów z kamicą nerkową. Wyniki sugerują, że empagliflozyna może stanowić bezpieczną i skuteczną strategię w zapobieganiu nawrotom kamicy nerkowej u pacjentów nondiabetcznych. Zmniejszenie RSR w moczu, które jest skorelowane z ryzykiem nawrotu kamicy, wskazuje na potencjalne korzyści w długoterminowym zarządzaniu pacjentami z kamicą nerkową.
Wnioski z badania
Empagliflozyna znacząco poprawia profil ryzyka litogennego w moczu u nondiabetcznych pacjentów z kamicą wapniową i moczanową. Zmiany w RSR i zwiększenie wydalania cytrynianu w moczu sugerują, że SGLT2 może być skutecznym narzędziem w prewencji nawrotów kamicy nerkowej. Zważywszy na dotychczasowe ograniczenia w dostępnych terapiach, wyniki te są obiecujące dla przyszłego leczenia pacjentów z kamicą nerkową.
Podsumowanie
Badanie SWEETSTONE dostarcza istotnych dowodów na to, że empagliflozyna jest skuteczną strategią w zapobieganiu nawrotom kamicy nerkowej u pacjentów nondiabetcznych. Zmiany w parametrach moczu związane z leczeniem empagliflozyną mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nawrotów kamicy, co stanowi ważny krok w kierunku poprawy jakości życia pacjentów z tym schorzeniem.
Bibliografia
Anderegg Manuel A., Schietzel Simeon, Bargagli Matteo, Bally Lia, Faller Nicolas, Moor Matthias B., Cereghetti Grazia M., Roumet Marie, Trelle Sven and Fuster Daniel G.. Empagliflozin in nondiabetic individuals with calcium and uric acid kidney stones: a randomized phase 2 trial. Nature Medicine 2025, 31(1), 286-293. DOI: https://doi.org/10.1038/s41591-024-03330-x.
